น้ำหนัก (Kg) |
ขนาดยาต่อวัน (mg) |
|||||
INH |
Rifampicin |
Pyrazinamide |
Ethambutol |
Streptomycin |
Ofloxacin |
|
30-39 |
300 |
300 |
1000 |
800 |
500 |
400 |
40-49 |
300 |
450 |
1500 |
1000 |
750 |
600 |
50 ขึ้นไป |
300 |
600 |
2000 |
1200 |
1000 |
800 |
ขนาดยาสูตรรวม Rifafour® สำหรับ IRZE
1 เม็ด ประกอบไปด้วย Isoniazid 75 mg + Rifampicin 150 mg + Pyrazinamide 400 mg + Ethambutol 275 mg
น้ำหนัก (Kg) |
จำนวนเม็ด |
คำนวณขนาดยาเทียบเท่า (mg) |
30-37 |
2 |
Isoniazid 150 mg + Rifampicin 300 mg + Pyrazinamide 800 mg + Ethambutol 550 mg |
38-54 |
3 |
Isoniazid 225 mg + Rifampicin 450 mg + Pyrazinamide 1200 mg + Ethambutol 825 mg |
55-70 |
4 |
Isoniazid 300 mg + Rifampicin 600 mg + Pyrazinamide 1600 mg + Ethambutol 1100 mg |
71 ขึ้นไป |
5 |
Isoniazid 375 mg + Rifampicin 750 mg + Pyrazinamide 2000 mg + Ethambutol 1375 mg |
ขนาดยาสูตรรวม Rifinah® สำหรับ IR 1 เม็ดประกอบไปด้วย INH 150 mg + Rifampicin 300 mg : น.น 50 kg ขึ้นไป = 2 แคปซูล (I 300 mg+ R 600 mg)
การเลือกสูตรยา
CAT 1 : 2IRZE/4IR หรือ 2IRZS/4IR ข้อบ่งชี้ 1.ผู้ป่วยรายใหม่ที่เสมหะ + 2. Pulmonary TB (เสมหะ -) 3. Extrapulmonary TB 4. เป็น HIV ร่วมด้วย
CAT 2 : 2IRZES/1IRZE/5IRE ข้อบ่งชี้ 1.Relapse 2.treatment after failure ที่ไม่ใช่ MDR TB
CAT 3 : 2IRZ/4IR หรือ 2IRZE/4IR ข้อบ่งชี้ 1.ผลเสมหะเป็นลบ 3 ครั้ง แต่ภาพรังสีทรวงอกเข้าได้กับวัณโรค 2. Extrapulmonary TB ที่ไม่รุนแรง
CAT 4 : สำหรับ failure case หรือ chronic case ใช้ยาอย่างน้อย 4 ขนานขึ้นไป โดยต้องมียาฉีด 1 ขนาน และระยะเวลาที่ฉีดไม่น้อยกว่า 6 เดือน (chronic : ผู้ป่วยที่ยังมีเสมหะเป็นบวกเมื่อสิ้นสุดการรักษาด้วยระบบยา CAT 2)
การให้ยาวัณโรคในผู้ป่วยโรคตับ
- ถ้าค่า SGOT/SGPT สูง แต่น้อยกว่า 3 เท่าของค่าปกติ ให้ยา 2IRE(S)/7IR หรือถ้าผู้ป่วยสูงอายุมากๆหรือมีปัญหาตับอื่น อาจให้ 2SIE/10-16IE
- ถ้าค่า SGOP/SGPT สูงมากกว่า 3 เท่าของค่าปกติ ให้ยา 2SIE/16IE
: ถ้าผู้ป่วยอยู่ในภาวะ acute hepatitis .ให้ OFX, SM และ EMB
ยา |
ขนาดยาต่อวัน (mg/kg/day) |
|||
Guideline ไทย (2548) |
WHO(2006) |
AST (2003) |
ISTC(2008) |
|
H |
5-10 |
5(4-6) |
10-15 |
5(4-6) |
R |
10-20 |
10(8-12) |
10-20 |
10(8-12) |
z |
15-30 |
25(15-25) |
15-30 |
25(20-30) |
E |
15-20 |
20(15-25) |
15-20 |
20(15-25) |
S |
20-40 |
15(12-18) |
20-40 |
15(12-18) |
ขนาดยาที่ปรับใช้ในกรณีที่ผู้ป่วยไตเสื่อม
ยา |
ขนาดและความถี่ในการใช้ (Cr.Clearance< 30มล./นาที หรือผู้ป่วยกำลังได้รับยาฟอกเลือด) |
H |
5-10 มก./กก./วัน สูงสุดไม่เกิน 300 มก./วัน |
R |
10 มก./กก./วัน สูงสุดไม่เกิน 600 มก./วัน |
z |
20-30 มก./กก./วัน สัปดาห์ละ 3 ครั้ง |
E |
15-25 มก./กก./วัน สัปดาห์ละ 3 ครั้ง |
SM |
12-15 มก./กก./วัน(0.5-1 กรัม/วัน) สัปดาห์ละ 2- 3 ครั้ง |
K |
12-15 มก./กก./วัน(0.5-1 กรัม/วัน) สัปดาห์ละ 2- 3 ครั้ง |
PAS |
8-10 กรัม/วัน |
Cycloserine |
250 มก.วันละครั้ง หรือ 500 มก. สัปดาห์ละ 3 ครั้ง |
Ethionamide |
250 – 500 มก./วัน |
อาการที่พบได้จากการใช้ยาต้านวัณโรค
Major Adverse Reaction |
ยาที่ก่อให้เกิดอาการ |
วิงเวียน เดินเซ การทรงตัวผิดปกติ(dezziness) |
Streptomycin |
หูอื้อ ไม่ได้ยินเสียง(deafnees) |
Streptomycin |
เกิดความผิดปกติทางการมองเห็น(visual impairment) |
Ethambutol |
Jaundice |
Most |
Skin reaction ที่รุนแรง เช่น STEVEN-Johnson syndrome,Exfoliative dermatitis |
Most |
Shock and purpure |
Rifampicin |
อาการไม่พึงประสงค์ที่พบได้จากยาต้านวัณโรค
อาการที่เกิดขึ้น |
การแก้ไข |
คันไม่มีอาการ |
ให้ CPM แก้คัน |
ผื่นคันเล็กน้อย |
ให้ CPM แก้คันและ Calamine ทาผื่น ถ้าคันมากอาจให้สเตียรอยด์ทา เช่น 0.1% TA cream |
ปวดข้อ |
ให้PARACETAMOL |
เจ็บกระเพาะ |
ให้กินยาหลังอาหารทันทีเพื่อลดการระคายเคืองกระเพาะอาหาร ให้ยาลดกรด |
ปลายประสาทอักเสบ มีอาการชา ตามปลายมือปลายเท้า |
ให้ Vitamin B6 100 mg/day จนอาการหายไปจึงลดเหลือ 10 mg/day(ขนาดของ Vitamin B6 ที่ใช้ป้องคือ 6-50 mg/day) |
อาการคล้ายหวัด (Influenza-like syndrome) |
ให้ PARACETAMOL ถ้ายังคงมีอาการมากลด Rifampicin ลง 150 mg เป็นเวลา 3-5 วัน |
คลื่นไส้อาเจียน ท้องเสีย เบื่ออาหาร |
แนะนำให้กินยาหลังอาหารเย็นหรือก่อนนอน อาจให้ยาระงับอาการคลื่นไส้อาเจียนเช่น Domperidone |